Özet

Amaç: Sağlıklı ve ya hasta bireyin sağlığının korunması ve geliştirilmesi amacına yönelik çalışan hemşireler, kendi sağlıklarına yönelik çalışma alanlarından kaynaklanan büyük riskler taşırlar. Bu risklerin bir bölümünün önlenebilir nitelikte olması nedeniyle hemşireyi korumak dolayısı ile hizmeti alan bireyi korumaya yönelik durum tespiti için bu araştırma Erzincan Devlet Hastanesinde çalışan hemşirelerin karşılaştıkları mesleki riskleri, sağlık sorunlarını ve koruyucu davranışlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma,Mart-Nisan 2007’de 103 hemşire üzerinde yürütülmüştür. Araştırma verileri anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Veriler SPSS paket programında değerlendirilmiş, istatistiksel analizlerde tanımlayıcı istatistiksel testler kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalamasının 30.81±4.55, çalışma süresinin 10.89±5.47 yıl olduğu saptanmıştır. Hemşireler mesleklerini uygularken çalışma ortamlarından kaynaklanan risk faktörleri içerisinde ilk sırada kesici ve delici alet yaralanmalarını (%84.5) ve bunu takiben biyolojik (%73.8), pisikososyal (%70.9), fiziksel (%52.4) ve kimyasal (%39.8) risk faktörlerini sıralamışlardır. Hemşireler yaşadıkları sağlık sorunlarını; yorgunluk (%67), varis (%67), sırt ağrısı (%43.7) olarak belirtmiştir. Hemşirelerin çalışma ortamından kaynaklanan risklerden korunmak için yaptıkları uygulamalarda en fazla kişisel koruyucu kullanımının %85.4 eldiven, %24.3 maske ve %10.7 boneönlük olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin mesleki açıdan gerekli olan aşıları yaptırmadıkları sadece %25.2’sinin aşı yaptırdığı saptanmıştır.
Sonuç: Hemşirelerin bir çalışan olarak güvenli çalışma ortamlarına gereksinimleri olduğu belirlenmiştir. Hemşireler için çalışma ortamlarında sağlık, güvenlik ve mesleki hastalıklar ile ilgili gerekli koruyucu önlemler alınmalı ve iş sağlığı birimleri kurulmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Hemşire, Çalışma ortamı, Mesleki risk, Sağlık sorunları

Study of Professional Risks Health Problems and Preventive Behaviours of Nurses

Summary

Aim: The nurses, working for healthy and ill people to keep healthy and recover from their ilness have some risk resulting from work places. Some of these risks are avoidable. So, this study was carried out, as a descriptive study, to determine the professional risks , health problems and preventive behaviours of the nurses working in Erzincan State Hospital for the purpose of protecting the nurses and making determination of situation for individual receiving service with more effective and careful works.
Material and Method: The research was done on 103 nurses in March-April 2007. The research data were collected through questionaire form. The data obtained were evaluated by SPSS pocket programme, and descriptive statistics were used in statistical analysis.
Results: Average age of the nurses included in the study was determined to be 30.81±4.55, the duration of the study 10.89±5.47 years. The nurses ranked the risk factors during their professional activity as ‘cutting injury’ (84.5%) , biological risk factors (73.8%), psycho-social risk factors (70.9%), physical risk factors (52.4%) and chemical risk factors (39.8%), respectively. The nurses reported their health problems to be tiredness (67%), varicosity (67%), back pain (43.7%). To protect themselves from the risks resulted from work conditions, the nurses use gloves (85.4%), masks (24.3%), bonet and apron (10.7%). We determined that only 25.2% of the nurses get protective vaccination.
Conclusion: We found out that the nurses as a worker should have safer working conditions. Necessary protective measures should be taken for health, safety and professional diseases in work places and work health units should be established.
Key Words: Nurse, Working condition, Professional risk, Health problems